Sygmatyzm (seplenienie), rotacyzm (nieprawidłowa wymowa głoski "r"), czy wreszcie zaburzenia płynności i tempa mówienia spowodowane nadmiernym napięciem mięśni, zwane jąkaniem - to te najbardziej znane wady wymowy, niestety nie jedyne. Jest ich cała masa. Utrwalają się we wczesnym dzieciństwie i nie leczone pozostają do końca życia.

Okres gotowości do mówienia pojawia się między 12 a 20 miesiącem życia. Sukcesywnie z roku na rok dziecko poznaje nowe dźwięki, by ostatecznie w wieku 7 lat opanować wymowę wszystkich głosek ojczystego języka. Aby tak się stało potrzeba dużego zaangażowania rodziny, koncentracji uwagi i chęci ucznia. Jeżeli nie istnieją naturalne przeszkody w opanowaniu mowy, np. opóźnienie w rozwoju, proces przyswajania przebiegać powinien bez zakłóceń. Często jednak, mimo wrodzonych zdolności artykulacyjnych, wymawiane głoski nie przypominają niczym tych właściwych.

Jak wynika z badań, ponad 70% uczniów klas pierwszych szkół podstawowych ma problemy z prawidłową wymową i budową wypowiedzi ustnych. Dzieci mówią niedbale, niewyraźnie, przez nos lub zęby, "połykają" końcówki wyrazów, mówią na wdechu. Aż 20% ma wady wymowy. Temu zjawisku można jednak zapobiegać.

Już od pierwszych wymawianych przez dziecko głosek, należy zwrócić uwagę na ich prawidłowość, inaczej błędy zostaną utrwalone. O ile dzieci, które trafiają do przedszkoli mają najczęściej zapewnioną opiekę logopedyczną i ich wady wymowy można natychmiast niwelować, o tyle problemem jest zbyt późna diagnoza specjalisty w przypadku dzieci w wieku szkolnym. Wprawdzie nie jest to jeszcze ostatni dzwonek, by rozpocząć terapię, ale należy wziąć pod uwagę narastający z każdym miesiącem stres, który towarzyszy jąkającemu się bądź sepleniącemu dziecku. Jest on przyczyną późniejszych niepowodzeń. Dzieci izolują się, czują się niedowartościowane, wstydzą się tego,jakie są.

Trzecia sobota listopada została ogłoszona przez Polski Związek Logopedów Ogólnopolskim Dniem Bezpłatnych Badań Logopedycznych. W ubiegłym roku w akcji udział wzięły 483 placówki i 799 logopedów z całego kraju, zdiagnozowano prawie 9 tysięcy osób. Od początku trwania przedsięwzięcia czyli od 2000 roku, badaniu poddało się ponad 17,5 tysiąca osób.

Dzień ten jest okazją, by sprawdzić czy nasz aparat mowy zdolny jest do prawidłowej realizacji wszystkich głosek. Jeżeli nie, to jaka jest tego przyczyna i jak się jej pozbyć.

19 listopada w wielu w poradniach psychologiczno – pedagogicznych, placówkach oświatowych, publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej, prywatnych gabinetach logopedycznych odbywać się będą bezpłatne konsultacje logopedy - zobacz kalendarz Piszanina. Warto skorzystać, choćby po to, by zamienić "stajy jowej" na "nowiutki rowerek".